Sevgi, Kıskançlık ve İktidar: Özgürlüğün Sınırları

Sevgi, insan ilişkilerinde en derin duygulardan biridir. Ancak sevgi her zaman saf ve özgürleştirici bir duygu olmayabilir. Bazen, bir özneyi kontrol etme ya da onun onayını alma ihtiyacına dönüşebilir. Sevgideki arzu, Öteki’nin özgür bir varlık olma özelliğini tehdit edebilir. Bu noktada, kıskançlık ve iktidar arayışı devreye girer ve bireylerin birbirlerini nesneleştirme eğilimleri ortaya çıkar.

Jean-Paul Sartre, insan ilişkilerinde etik bir sorumluluk anlayışı geliştirmekten çok, bireyin kendi özgürlüğü ile başkalarının özgürlüğü arasındaki gerilime dikkat çeker. Ona göre, sevgi bağlamında en büyük tehlikelerden biri, sevdiğimiz kişiyi bir nesneye indirgemek ve onu kendi arzularımız doğrultusunda şekillendirmeye çalışmaktır. Sevgi, gerçekten özgür bir bağ ise, bireyin öznelliğini korumasına ve karşı tarafın öznelliğini tehdit etmemesine dayanmalıdır.

Kıskançlık, çoğu zaman sevginin doğal bir parçası gibi görülse de, aslında bir sahiplenme dürtüsünün dışavurumudur. Birini sevdiğimizde, onun varlığını tamamen elimizde tutmak isteyebiliriz. Ancak bu istek, özgürlüğü ve bireyselliği yok eden bir iktidar ilişkisine dönüşebilir. Sartre’ın vurguladığı gibi, özgürlük ancak karşılıklı tanınma ve saygı çerçevesinde var olabilir. Bir başkasını kontrol etme çabası, hem bireyin hem de sevdiği kişinin özgürlüğünü kısıtlayan bir sürece dönüşebilir.

Öteki ile olan ilişkimiz, hayatımızda hem bir sınırlama hem de bir özgürlük kaynağıdır. Çünkü sevdiğimiz kişinin varlığı, kendi kimliğimizi ve özgürlüğümüzü yeniden değerlendirmemize sebep olur. Önemli olan, sevgi içinde bireysel öznelliğimizi koruyarak, karşı tarafı da özgür bir varlık olarak kabul etmektir.

Sevgi, kıskançlık ve iktidar arasındaki ince dengeyi sağlamak, ilişkilerde etik bir sorumluluk gerektirir. Sevdiğimiz insanı gerçekten özgür bırakabiliyor muyuz, yoksa onu kendi beklentilerimiz doğrultusunda şekillendirmeye mi çalışıyoruz? Bu sorulara vereceğimiz cevaplar, hem sevgi anlayışımızı hem de insan ilişkilerimizdeki etik duruşumuzu belirleyecektir.